Te Haki o Moutoa
Ko ētahi Māori ka kūpapa atu ki te Pākehā, ā, ka noho anō ngā haki hei tohu whakamana. I te tau 1865 ka takohatia ki a Mete Kīngi Te Rangi Paetahi te haki hīraka e karangatia ai ko te haki o Moutoa. Nāna i ārahi te taua kūpapa Māori o Whanganui me ngā kōkiri i te pā o ngā Hauhau ki te moutere o Moutoa i te marama o Mei 1864. E 20 pauna te utu o te haki nei ā, nā ngā wāhine Pākehā o Whanganui, o Rangitīkei me Manawatū i whatu. Kei runga ko te karauna, me ngā ringa kōtui o te Pākehā me te Māori e kī ana ‘Moutoa’.
Tangiharuru
Ka takohatia hoki te haki ki ngā Māori i whawhai i te taha o te Pākehā ki roto o Te Urewera, ā, ka tapaina ko Tangiharuru, arā, he tipuna i ahu mai i Waikato i noho ki tētahi wāhanga o te Urewera. I werowerohia te haki nei ki te kāriri, ā, e kī ana ētahi Māori nā tōna mana i wawao ngā hōia 30 mai i ngā Hauhau kotahi mano te rahi.
Kāhui Ariki me ngā haki
I ngā tau o 1860 ka takoha a Kuini Wikitōria i te haki o Te Rakau i Mataahu ki te kaingārahu o Ngāti Porou, ki a Rāpata Wahawaha. I te tau 1901 ka tukuna anō e te rangatira o Ngāti Tūwharetoa e Te Heuheu tētahi haki ki a Kīngi Erueti, ā, he mea whakaae e ia, ā, ka whakahokia ki a Te Heuheu. I te tau o muri mai ka takohatia e te Pirinihi o Wera te Haki Uniana ki te kāwana o Aotearoa kia tukuna ki a Te Arawa. I a Te Arawa anō tētahi Haki Uniana i tukuna e te Tiuka o Etinapara i te tau 1870.
Te tohu whero
Mai i te tīmatanga o te rautau 1900 ka tīmata te whakaari a te Māori i te haki whero ki runga marae me ngā ingoa o ō rātou tīpuna, marae, iwi, waka hoki. Nā Kāwana Hōri Kerei tēnei tikanga i tīmata i tāna takoha i ēnei haki ki ngā marae hou. He mea rāhui kē ēnei haki mō ngā kaipuke hoko, engari nā te ture i whakaae kia tukuna ki te tuawhenua, me te tāpiri kupu mā ki te reo Māori.
Āraiteuru
Ka whakarewaina e Tame Parata te haki o Āraiteuru ki Puketeraki i Ōtepoti i te tau 1903. Ko Parata te mema Pāremata mō te Tai Tonga. Ka tukuna te waipū i runga i te whakatangi o te Pēne Parāhe o Kaikorai i a ‘God save the king’. He taniwha a Āraiteuru, nāna i ārahi mai tētahi o ngā waka tīpuna mai i Hawaiki ki Aotearoa. He mā te taha whakarunga, he pango te taha whakararo. Kei runga i te wāhanga mā ko te waka taua me ngā kaihoe, ā, ko te kaihautū kei mua e taki ana i ngā toa me te mere. He tohu tēnei mō ngā utanga i mauria mai e Āraiteuru. Kei te wāhanga mā ko te ingoa o Āraiteuru.
