Te pounamu hei whakamoe riri
Ka tukua te taonga pounamu hei tohu mō te rongomau i waenganui i ētahi e rīriri ana. Tērā a Hine-nui-o-te-paua, he mere pounamu nā Ngāpuhi i tuku ki a Ngāti Pāoa i ngā reanga maha ki muri. Whāia, ka tāpaea ia ki a Te Hōri Kerei hei pupuri i te rongomau me te Pākehā. He pērā rawa te mana o te mere pounamu, ka taea e ia te hohou rongo.
Te tatau pounamu
Tērā te tatau pounamu, he kōrero whakarite mō te whakapūmautanga o te rongomau ki waenganui i ētahi iwi e rīriri ana. Otirā, he kupu whakarite noa te tatau pounamu - kāore he pounamu, kāore he tatau; ka tohungia ētahi wāhi pērā i ētahi hiwi hei tohu mō te tatau pounamu.
He wā anō ka whakatūria he taumau hei whakapūmau i te rongomau. He pērā te tatau pounamu i waenganui i a Ngāti Kahungunu me Ngāi Tūhoe.
Ka tono ētahi rangatira o Ngāti Kahungunu kia hui ki ngā rangatira o Ngāi Tūhoe ko te hohou rongo te take. Ka tohungia ko Te Āhuru o Ngāi Tūhoe me Te Hipara o Ngāti Kahungunu hei takawaenga. Ka haere ngā whiriwhiringa. Hei tohu whakapūmau i te rongo, ka taumaua e Hipara tana tamāhine ki tētahi o Ngāi Tūhoe. Kātahi ka taumaua ētahi hiwi – a Kūhā-tārewa me Turi-o-Kahu hei tohu ki te tatau pounamu.