Ahakoa te mea ka taea e ngā rangahautanga te tohu i pēhea te whakanoho o te tangata ki Poronihia, he uaua ake te rapu nā te aha rātou i tau ai.
Ngā take mō te noho
Ko ētahi o ngā take kua kōrerotia mō te heke, ko te tauhokohoko, ko te hiahia o ngā teina kia tū motuhake ō rātou mana ki whenua hōu.
Ko tētahi anō take ko te whāiti o te noho ki ngā moutere tūturu nā te tini o te tangata. Hāunga, ehara ko tēnei te take nui i neke ai rātou. I te wā o ngā Lapita, ruarua noa ngā tāngata. Kia tae rā anō ki te wā o muri mai, ki te wā e roa kē te tangata ki ngā moutere, i te wā i mua i te nekehanga ki Aotearoa, ka puta ngā kōrero mō ngā tāngata i panaia, mō te nui rawa o te taupori, mō ngā whawhai hoki. Ko te kōrero nui, ehara i te mea i tūpono noa te tae a ngā tīpuna ki ngā moutere hōu, he mea āta wānanga kē e rātou.
Ka kauhoe i te moana – anō
Atu i te tau e 1000 AD ki te taenga o ngā Pākehā tuatahi, ka kore haere ngā heke tawhiti. Iti noa ngā rohe moana i pūmau tonu ai ngā mātauranga mō te kau i te moana uriuri pērā i ngā tīpuna. Ko ngā moutere nei ko Ngā Moutere Society, Ngā Moutere o Tuamotu ki te taha uru, a Micronesia, a Whītī, a Hāmoa, a Tonga.
Heoi, i roto i ngā tekau tau tata kua pahure, kua kaha anō te hiahia a te tini ki ngā mātauranga kaumoana, ā, kua hoea anōtia ngā ara moana e ngā waka pērā i ō ngā tīpuna.
Ko tētahi anō take i neke rātou, ko te iti haere o ngā rawa. Kei ngā moutere hōu ko te nui rawa atu o te manu rere moana, te ika, te honu, te maha noa atu o ngā kararehe. Ka hipa te wā, ka pau haere ēnei rawa, ka mate ā-moa rānei, kua aro ngā tāngata kia neke anō. Engari, ko te mea kē, ehara ko tēnei te āhua noho o ērā tāngata, he mōhio rātou ki te whakatipu kai.
Te wairua hōpara
Tērā pea i hiahia noa ngā tāngata tuatahi ka tau ki Poronihia kia haere kia kite wāhi hōu. He koronga tēnei nō te tangata, mai anō, mai anō – te tūhura, te rapu mō te mana te take, te manenetanga, te aru i ngā wāhi hōu, te hiahia mōhio he aha kei tua o te pae o te rangi. Ko tētahi anō āhua o te tangata mai anō i tōna pueanga ake ki te ao i ngā tau kotahi miriona ki muri, ko te whakamahi, ko te whakamātautau i ngā hangarau.