Kōrero: Kotahitanga

Te Tiriti o Waitangi

Ko tēnei te Tiriti o Waitangi i hainatia i te 6 o ngā rā o Pēpuere i te tau 1840. I te wāhanga Māori o te Tiriti, ka tuku te Māori i te kāwanatanga (ko tōna whakapākehātanga ko te sovereignty), engari ka pupuri tonu i te Māori 'te tino rangatiratanga’) (i tōna whakapākehātanga ko te ownership). Heoi i te hainatanga o Te Whakaputanga o te Rangatiratanga o Nu Tireni, arā, te 'Declaration of Independence' kua hua kētia te kupu 'rangatiratanga' mō te 'independence'. Nāwai nō ngā tuhinga o ngā rōpū kotahitanga ka whakamahia te rangatiratanga’ mō te independence, te sovereignty rānei. E iwa ngā rau o te tiriti i heriheri haeretia hei waituhi mā ngā rangatira. Atu i tērā i kawea ki te rohe o Manukau me Kāwhia (he reo Pākehā tērā), ko te katoa atu he reo Māori. 

Te whakamahi i tēnei tūemi

Archives New Zealand - Te Rua Mahara o te Kāwanatanga
Reference: IA 9/9

Ngā whakaahua me ngā rauemi katoa o tēnei kōrero

Te tuhi tohutoro mō tēnei whārangi:

Basil Keane, 'Kotahitanga - Ngā rōpū Kotahitanga tuatahi, 1834 ki te tau 1840', Te Ara - the Encyclopedia of New Zealand, http://www.TeAra.govt.nz/mi/zoomify/33581/te-tiriti-o-waitangi (accessed 21 April 2024)

He kōrero nā Basil Keane, i tāngia i te 20 Jun 2012