Kōrero: Ngā kaitito waiata

Ko Puhiwahine

Ko Puhiwahine

He wahine rangatira a Puhiwahine nō Ngāti Tūwharetoa. Nōna i Waikato ka taka tōna manawa mō tōna uri, mō Mahutu Te Toko, he whanaunga hoki nō Kīngi Tāwhiao. I moe wahine kē a Mahutu, ā, ka hoki a Puhiwahine ki tōna kāinga i Taupō. I te rangi tuatoru o tōna haerenga ka tōmuri te titiro ki te whenua ka ngaro i a ia. Nō konei ka pupū ake te aroha, ā, ka titoa iho te waiata, ‘Ka eke ki Wairaka’.

Ka eke ki Wairaka ka tahuri whakamuri,
Kāti ko te aroha te tiapu i Kakepuku
Kia rere arorangi te tihi ki Pirongia
Kei raro koe Toko, taku hoa tungāne
Nāku anō koe i huri ake ki muri
Mōkai te ngākau te whakatau iho
Kia pōruatia e awhi-ā-kiri ana.
Kotahi koa koe i mihia iho ai
Ko taku tau whanaunga nō Toa i te tonga
Nō Mania i te uru, ka pēa tāua.
I ngākau nui ai he mutunga mahi koe.
Kāti au ka hoki ki taku whenua tupu,
Ki te wai koropupū i heria mai nei
I Hawaiki rā anō e Ngātoro-i-rangi
E ōna tuāhine Te Hoata u Te Pupu
E hū rā i Tongariro, ka mahana i taku kiri.
Nā Rangi mai anō nāna i mārena
Ko Pīhanga te wahine, ai ua, ai hau,
Ai marangai ki te muri e
Kōkiri!

Te whakamahi i tēnei tūemi

Pegasus Press
Reference: Pei Te Hurinui Jones, Puhiwahine: Maori poetess. Christchurch: Pegasus Press, 1961

This item has been provided for private study purposes (such as school projects, family and local history research) and any published reproduction (print or electronic) may infringe copyright law. It is the responsibility of the user of any material to obtain clearance from the copyright holder.

Ngā whakaahua me ngā rauemi katoa o tēnei kōrero

Te tuhi tohutoro mō tēnei whārangi:

Te Ahukaramū Charles Royal, 'Ngā kaitito waiata - Te tito waiata', Te Ara - the Encyclopedia of New Zealand, http://www.TeAra.govt.nz/mi/photograph/44262/ko-puhiwahine (accessed 29 March 2024)

He kōrero nā Te Ahukaramū Charles Royal, i tāngia i te 22 Oct 2014