Kōrero: Te iwi Māori me te Whakaata

Te whai hiranga o te reo

He wāhanga tēnei o ngā pārongo kōrero i te tau 1985. Kei runga i te kiriata ko te kairīpoata ko Derek Fox, rātou ko te kaimātai hinengaro a Donna Awatere me te tohunga reo Māori a Huirangi Kerepuru; e kōrero ana mō te kaupapa kia reo Māori ngā pārongo kōrero.

I tērā wā ko Fox te kaihautū o Te Karere (nāna tonu i waihanga). I taki anō ia i ngā hōtaka o Koha, o Kaleidoscope me Marae. I te tekau tau 1970 ka waihangatia e ia Te Reo o Aotearoa, he rōpū mō ngā kaipāho Māori, me ērā o Te Moananui-a-Kiwa. Neke atu i te rua tekau tau a Fox e whakahau ana i te whakatūnga o tētahi whakaata Māori; i te tekau tau 1990 ko ia te heamana o Ngā Aho Whakaari. I te tekau tau 2000, he wā poto ka tū ia hei rangapū matua mō Whakaata Māori.

He kaimātai hinengaro a Donna Awatere (nō muri mai ko Donna Awatere Huata tōna ingoa) ki Ōtara, ki Tāmaki-makaurau. Nā Huirangi Waikerepuru me Ngā Kaiwhakapūmau i Te Reo i ārahi te kokoraho tiriti o Wai 11 ki te Rōpū Whakamana i te Tiriti o Waitangi. Ko te tangata i te mutunga o te kiriata ko te kairīpoata ko Hone Edwards. Nāwai rā ka tū ia hei ringa tohu, hei kaihautū, hei kaikōmihana hoki mō ngā hōtaka o Whakaata Māori me Te Reo Tātaki. 

Te whakamahi i tēnei tūemi

TVNZ Television New Zealand

This item has been provided for private study purposes (such as school projects, family and local history research) and any published reproduction (print or electronic) may infringe copyright law. It is the responsibility of the user of any material to obtain clearance from the copyright holder.

Ngā whakaahua me ngā rauemi katoa o tēnei kōrero

Te tuhi tohutoro mō tēnei whārangi:

Tainui Stephens, 'Te iwi Māori me te Whakaata - Te whakatipu raukaha: ngā tekau tau 1980 me 1990', Te Ara - the Encyclopedia of New Zealand, http://www.TeAra.govt.nz/mi/video/44612/te-whai-hiranga-o-te-reo (accessed 29 March 2024)

He kōrero nā Tainui Stephens, i tāngia i te 22 Oct 2014