Kōrero: Te iwi Māori me te Whakaata

Ko Koha

Ko te hōtaka Māori tuatahi kia whakaaturia i ia wiki ko Koha (i tīmata i te tau 1980). I ruku te hōtaka nei ki ngā piki me ngā heke i te ao Māori. He hōtaka tēnei i mataara ai te hunga noho tāone ki ngā take o te kāinga, he āhuatanga hoki kia kite ai te Pākehā i te āhua noho a te Māori.

Ko Merata Mita te kaiwhakataki i tēnei kiriata i te tau 1981, e tiro ana ki ngā whare kaumātua i roto i Te Urewera. Ko Patu! tētahi o āna mahi whai hiranga, arā, he motuhenga e pā ana ki te haerenga mai o te kapa Springbok i te tau 1981. Ko te kaihautū o te kiriata ko Ray Waru. Ko ia tētahi i whakapau kaha ki te whakatū i te wāhanga Māori o Te Reo Tātaki, nāna hoki a Koha i tīmata. I te tau 2013 ka uiuitia a Waru, ā, ki tāna, ‘e pokea ana te hōtaka i ngā tukitukinga whakaaro, whakahaere hoki. I uia ngā pakirehua, me reo Māori te hōtaka me reo Pākehā rānei, me hangaia te hōtaka mō te Māori, mō tauiwi rānei? Inā kē te nui o te kōrero Māori i waenganui i ngā mea pēnei i a Herewini Murupaenga me ngā mea tauhou pēnei i ahau … I rangona tērā āhua i ngā wā katoa.’ Ki a ia ko te raru nui ‘kotahi noa iho te māngai e kōrero ana mō te hapori Māori’. 

Te whakamahi i tēnei tūemi

TVNZ Television New Zealand

This item has been provided for private study purposes (such as school projects, family and local history research) and any published reproduction (print or electronic) may infringe copyright law. It is the responsibility of the user of any material to obtain clearance from the copyright holder.

Ngā whakaahua me ngā rauemi katoa o tēnei kōrero

Te tuhi tohutoro mō tēnei whārangi:

Tainui Stephens, 'Te iwi Māori me te Whakaata - Te whakatipu raukaha: ngā tekau tau 1980 me 1990', Te Ara - the Encyclopedia of New Zealand, http://www.TeAra.govt.nz/mi/video/44609/ko-koha (accessed 26 April 2024)

He kōrero nā Tainui Stephens, i tāngia i te 22 Oct 2014