Hīnau
Ko te kiri o te hīnau hei hanga pātua, ā, tangohia ai te tae pango mō te tā moko. He tino kai ngā hua. Ka paopao, ka rūmakina ki te wai kia makere ai te kiko i te whatu. Kātahi ka whakamaroke, ka tunu hei komeke.
Raupō
Mahia ai te komeke i te pungapunga o te raupō. He māngaro te raupō hei kai.
Poroporo
Kainga ai te hua kōwhai o te poroporo. Ka hua te rākau puta i te tau, heoi, ka mate koe ki te kainga mata ngā hua – kia ngawhā rā anō kātahi anō ka pai hei kai.
Tawa
Ka māoa ngā hua o te tawa me te taraire i te tōmuringa o te raumati me te tōmuatanga o te ngahuru. Ko te whatu ia tētahi o ngā tino kai o ngā iwi noho ngahere ki te raki o Taupō. Ka kōhuatia, ka koromamao, ka taona rānei ngā whatu i te ahi. Ka maroke ana kua noho pai mō te hia marama. Ko te tawa hoki hei hanga taoroa, hei wahie rānei.
Karaka
Kei waenganui i te 5 ki te 15 mita te tū o te karaka, he mātotoru, he mōhinuhinu ngā rau kākāriki. Ko ngā whatu o te karaka tētahi o ngā tino kai a te Māori. Heoi, me āta tunu tēnei kai, ka mate te tangata ki te kainga matangia. E 12 hāora te roa o te kōhuatia, te koromamao rānei, kātahi ka rūmaki ki te wai mō ngā wiki e rua. Ka pai ngā whatu hei kai mō te hia marama. Ka kainga, me kōhua anō kia ngohengohe. Ka taea te kai i te kiko karaka o te hua, anō nei te reka ki te aperikota. Ka whakatō e te Māori te uru karaka ki ngā wāhi hokia ai e ia ki tātahi.
Tutu
Me āta tunu te tutu hei patu i te tāoke. Kei tua atu i ngā puapua (anō he kerepi te āhua), he tāoke te katoa o te tutu. Hei tango i te tae ka kōpenua ka tātaritia ngā puapua mā ngā puapua o te toetoe, ērā momo tipu. Ko te tutu hei kīnaki i te aruhe, te mamaku, te karaka.
Hāpai ō
E ai ki ngā kōrero a ngā iwi o Te Ika-a-Māui, i te wā e putu ana te kai i te wao, ka rērere te pōkai kererū mai i tēnā ngahere ki tēnā ngahere kai ai i ngā hua ka māoa. Hei te kōanga me te tōmuatanga o te raumati ka kai i te miro, te pūriri, te taraire ki Te Tai Tokerau. Kia tae ki te Maehe kua neke ki te tonga ki Pirongia, ki Te Aroha i te pae o Kaimai; hei te Mei me te Hune kua tae ngā manu rā ki Rangitoto me Ranginui e pātata ana ki Te Kūiti; hei te Hūrae me te Ākuhata kei Tītīraupenga, kei Pureora, kei Ketemaringi. I konei ka hoki haere ngā manu ki te raki.
Tītoki
Tae rawa ki te 20 mita te teitei o te tītoki. Ko ōna hua whero ka kōpenua, kōnatua hei whakakakara, hei hinu hoki mō te makawe. Ka puritia te hinu ki ngā tahā hinu, ā, ka tāpiria ki ngā rau o te heketara, o te raukawa, o te mānuka, o te kōpuru. Ka kīnaki anōtia ki roto te pia o te tarata me te taramea.
Parapara
He tikanga tā Ngāti Porou ki te tango i te hinu mai i ngā kākano o te parapara mā te koromamao, te paopao me te penupenu i ngā kākano.
