Kōrero: Kīngitanga

Te whakataunga, te puretumu me ngā rā kei te tū

Te whakataunga, te puretumu me ngā rā kei te tū

I te tau 1995, ko Waikato-Tainui te iwi tuatahi ki te whakaae ki te whakataunga Tiriti o Waitangi me te Karauna. Nā Te Arikinui Te Atairangikaahu rāua ko te Pirimia Jim Bolger i waitohu i te whakaaetanga whakataunga ki te marae o Tūrangawaewae. Ka tuku hoki Kuini Irihapeti II i te whakaaetanga roera ki te Waikato Raupatu Claims Settlement Act i te toronga mi ki Aotearoa i te mutunga o taua tau, e waitohu ana i mua i te aroaro o Te Arikinui me ngā kaumātua o Waikato. Nā tēnei whakataunga i tuku te puretumu me te whakapāha mō te raupatu o ngā whenua o Waikato-Tainui i ngā 1860.

Ka hipa te tekau mā rima tau, i reira te tama a Te Arikinui, a Kīngi Tūheitia (taha mauī i te whakaahua nei) i te tau 2010, i te waitohutanga a te Kāwana Tiānara Anand Satyanand (waenganui) i te Waikato-Tainui Raupatu Claims (Waikato River) Settlement Act. Ko te take o te Ture kia whakatūturu i te hauora me te oranga o te Awa o Waikato mō ngā whakatupuranga e heke mai nei, me te whakatū i te whakahaere ngātahi o te awa e te Karauna me Waikato-Tainui. 

Kei runga i te tēpu te mere pounamu ōkawa i tukuna e Waikato-Tainui ki te Karauna i te wā o te whakataunga tuatahi.

Te whakamahi i tēnei tūemi

The Governor-General of New Zealand

This item has been provided for private study purposes (such as school projects, family and local history research) and any published reproduction (print or electronic) may infringe copyright law. It is the responsibility of the user of any material to obtain clearance from the copyright holder.

Ngā whakaahua me ngā rauemi katoa o tēnei kōrero

Te tuhi tohutoro mō tēnei whārangi:

Rahui Papa and Paul Meredith, 'Kīngitanga - Te Ātairangikaahu, 1966–2006, and Tūheitia, 2006–', Te Ara - the Encyclopedia of New Zealand, http://www.TeAra.govt.nz/mi/photograph/47775/te-whakataunga-te-puretumu-me-nga-ra-kei-te-tu (accessed 28 April 2024)

He kōrero nā Rahui Papa and Paul Meredith, i tāngia i te 20 Jun 2012, reviewed & revised 2 Mar 2023