Ngāi Tai
Nō te taenga o te waka a Tainui ki Whangaparāoa i te taha rāwhiti o Te Moana-a-Toitehuatahi, ka makere atu a Tōrere, te tamāhine a Hoturoa, te rangatira o te waka. Ka moe ia i tana tāne nō roto i te tangata whenua, ko Manaaki-ao te ingoa. Nā rāua ka puea ake te iwi o Ngāi Tai, e noho mai rā i Tōrere i Te Moana-a-Toitehuatahi.
Heke iho i ngā whakatipuranga, ka whakahauhia e Tamatea-toki-nui āna mokopuna tokotoru – a Te Raukohekohe rātou ko Motu-i-tawhiti, ko Te Kaweinga – kia haere ki ō rātou whanaunga o Tainui kei te rohe o Hauraki, ki reira noho ai. Ka whakatika ngā wāhine nei me tō rātou tira nui. Hau ana te rongo mō tēnei haerenga rongonui, kīia ai, ko Te Heke-o-ngā-tokotoru. Nō te taenga atu ki reira, ka moe rātou ki ā rātou tāne nō te rohe o Hauraki. Nō konei ka hua mai te iwi o Ngāi Tai, ko tōna rohe, ko ngā takiwā o Maraetai rāua ko Te Wairoa (Clevedon), kei te tonga o Tāmaki.
Ngāti Pūkenga
Heke ai te iwi o Ngāti Pūkenga i te waka a Mataatua. Nō Tauranga te iwi nei. Whai muri i ētahi pakanga i te rau tau 1800, ka neke rātou ki Moehau. Hei utu mō tō rātou noho haumi i roto i ngā riri, tukuna atu ai e Ngāti Maru tētahi whenua i Manaia mō rātou. Nā tōna rangatira, nā Te Kou-o-Rēhua te Tiriti o Waitangi i haina i te tau 1840.
Ngāti Rāhiri
Ahu mai ai te ingoa o Ngāti Rāhiri i te tipuna, i a Rāhiri. Kei Te Tai Tokerau, kei roto o Ngāpuhi ngā kōrero mō tētahi tipuna, ko Rāhiri tōna ingoa; kei te haere tonu ngā tautohetohe mēnā ko te tangata kotahi tēra me te tipuna Rāhiri o Hauraki. E ai ki ngā kōrero a Hauraki, e rua rāua i kawe i te ingoa o Rāhiri, ko te mea pakeke, koia te tipuna o Ngāti Rāhiri, ko te mea tamariki, koia tērā te Rāhiri nō Ngāpuhi.
Ko Rāhiri I, nō runga i a Mataatua, te waka i ū mai ai ki Whakatāne. Ka haere ia me te waka i te hekenga i Whakatāne ki Te Tai Tokerau. Kia pakeke ia, ka toko ake te whakaaro kia hoki anō ki Whakatāne mā Hauraki. Ka noho tētahi wāhanga o tōna tira ki Hauraki, ka whakaingoatia rātou, ko Ngāti Rāhiri.
