Te riri a Waikato rāua ko Ngāti Maniapoto
I te tau 1831, ekea anōtia ai a Taranaki e ngā taua o Waikato rāua ko Maniapoto, i te whai utu mō te hinganga ki Motunui i te tau 1822. Nō te marama o Tīhema ka hinga a Pukerangiora, te pā nui o Te Ati Awa. Ka whakamatea kinohia ētahi o Te Ati Awa, ka tau te pōuri nui ki te iwi.
Nō te tau i muri mai, arā 1832, ka whakaekea te pa o Ōtaka ki Ngāmotu. Ko ngā tāngata o roto i te pa, nō ngā hapu o Te Ati Awa, arā, ko Ngāti Te Whiti, ko Ngāti Tawhirikura, ko Te Matehou.
Kīhai te taua o Waikato i momoho. Nā ngā āwhina a ngā kaihoko Pākehā, a John Love rāua ko Dicky Barrett, ka āraitia atu te hoariri. Nō muri i te riri nei, ka whai te iwi o Te Āti Awa ki Ngāmotu i ngā tapuwae o ō rātou huānga kua heke kē ki te tonga, ki Te Whanganui-a-Tara.
Te heke tamateuaua
I te tau 1832 ka nuku whakatetonga te tini o Te Āti Awa i Ngāmotu, i te heke i mōhiotia ai, ko te heke tamateuaua. Ko Tautara rātou ko Ruaukitua, ko Ngātata-i-te-rangi, ko Te Wharepōuri, ko Hēnare Te Keha nga rangatira o Te Āti Awa i te heke. Ko Ngāti Mutunga anō tērā i roto i te tira heke, i raro i ngā rangatira i a Rangiwāhia, i a Hautohoro, i a Onemihi, i a Te Ito – ko ēnei rangatira no Waitara katoa – i a Te Pūponga (William Keenan) nō Ngāmotu. Ko Ngāti Tama anō hoki i hono ki te heke, i raro i ngā rangatira i a Te Tū-o-te-rangi, a Te Rangikatau, a Te Kāeaea (Taringakurī), a Te Rangitamarau.
Kīhai te katoa i mawehe atu: ko ētahi i noho tonu ki te whenua papatipu, ahakoa tērā ka whakaekea anōtia rātou e ngā iwi o Waikato.
