Kōrero: Ngā iwi o Te Tau Ihu

Kaiwhakaruaki

Kaiwhakaruaki

Ko Parapara te wāhi noho o Kaiwhakaruaki te taniwha kaitangata.

Ko Kaiwhakaruaki tētahi taniwha kai tangata. Ka noho ia ki Parapara i Mōhua (Golden Bay). Wehi katoa ngā tāngata haere ai i ngā huarahi, i ngā ara moana ka tata ki Parapara. Kitea ana e Kaiwhakaruaki tētahi tira tangata, kainga katoatia. Ka hōhā ngā rangatira a Potoru rāua ko Koheta ki ēnei mahi āna, ka taka whakaaro rāua me pēhea e taea te taniwha rā te patu.

Ka topea e Potoru tētahi pohutukawa tapu, koia anake te rākau e tū ana i te whanga. Kātahi ka mahia e ana toa e 340 ētahi patu mai i ōna peka me tōna tinana. Ka karakia rātou, ka whakaharatau rātou, ka wehea kia toru ngā wāhanga o tō rātou taua – ko te matua e 140 toa te rahi me ngā wehenga e rua, e 100 toa ki ia wehenga, ka huna kei ngā tahataha.

Ka tīmata te whawhai i te putanga atu o tētahi toa ki te whakawai i te taniwha kia puta i tōna rua mā te hoatu hōrua ki a ia. Kātahi ka whakawaia e te toa rā te taniwha kia kuhu ki ngā wai pāpaku. I reira pakanga ai rāua; ahakoa te māia o te toa rā, ka patua, ka kainga ia.

Nā te arotahi o te taniwha ki tana whawhai ki te toa rā, kāore ia i kite i ngā toa a Potoru e kōkiri ana i ngā taha. I te mutunga ka patua te taniwha.

Ahakoa pōhēhē tonu te kaipanui ki ētahi wāhanga o te kōrero nei, e rua ngā take e nui ai te kōrero. Tērā pea nā ngā kōrero mō te taniwha ētahi atu iwi i whakamataku kia kaua e haere ki te takiwā rā ki te tango i ngā rawa o reira pēnei i ngā uku tae.

I tua atu, he nui tēnei kōrero. Kei ngā moutere o Te Moana-nui-a-Kiwa te kōrero mō ‘Aifa’arua’i’, te taniwha patu i ngā tāngata haere i ngā moutere o Parapara, o Ta’a’a, o Motue’a, o Ara’ura. I tīkina aua kōrero ki tāwāhi, ka whakanōhia ki tēnei takiwā, inarā kei te whakahuatia tonutia aua ingoa ki Te Tai Poutini i ēnei rā tonu – a Parapara, a Tākaka, a Motueka me Arahura.

Te whakamahi i tēnei tūemi

Te Ara - The Encyclopedia of New Zealand
Photograph by Jock Phillips

This item has been provided for private study purposes (such as school projects, family and local history research) and any published reproduction (print or electronic) may infringe copyright law. It is the responsibility of the user of any material to obtain clearance from the copyright holder.

Ngā whakaahua me ngā rauemi katoa o tēnei kōrero

Te tuhi tohutoro mō tēnei whārangi:

Hilary Mitchell and John Mitchell, 'Ngā iwi o Te Tau Ihu - Ngā kōrero onamata', Te Ara - the Encyclopedia of New Zealand, http://www.TeAra.govt.nz/mi/photograph/539/kaiwhakaruaki (accessed 20 April 2024)

He kōrero nā Hilary Mitchell and John Mitchell, i tāngia i te 8 Feb 2005, updated 1 Mar 2017