Kōrero: Papatūānuku

Whārangi 1. Te wāhi nui ki a Papatūānuku

Ngā whakaahua me ngā rauemi katoa o tēnei kōrero

Te ūkaipō

He tino nui rawa atu te aronga a te Māori ki a Papatūānuku. Inarā koia te whenua, te whāea, te kaimanaaki i ngā mea katoa. Koia rā te tīmatanga me te whakamutunga o te ira tangata, te pūtake o ngā mahi a te tangata.

Te puea i te wai

Hei ngā kōrero a ētahi iwi, i puea ake a Papatūānuku i te wai. He whakahokinga mahara tēnei kōrero ki te wā i noho ngā tīpuna o te iwi Māori ki ngā moutere o Te Moananui-a-Kiwa. He rite ēnei kōrero ki ngā kōrero mō Māui, nāna ētahi o ngā moutere i te Moananui-a-Kiwa i hī ake i te wai.

He oranga i te whenua

I te pueanga o te whenua i te wai, ka hora te mataora ki te ao. Ka tipu ngā rākau, ngā manu, te ira tangata. Ka whānau mai te tangata ki tēnei ao mai te kōpū o Papatūānuku. Hei tōna matenga ka hoki atu anō te tangata ki te kōpū o Papatūānuku. Kāore he mutunga iho o te whanaketanga o te ngākau, o te hinengaro, o te wairua o te tangata. Otirā, i tipu mai ēnei āhuatanga i te whenua, tae rawa atu ki te hiringa i te mahara.

Te whenua hei whakapūmautanga

Mō ngā iwi noho moutere he tino nui rawa atu te whenua. Nō mua noa atu i te taenga o te Māori ki Aotearoa tēnei tirohanga ki te ao. I noho māharahara rātou i ō rātou moutere ririki, mō tā rātou noho i te ao, e kapi katoa nei i te wai. Ae mārika, he mea tino nui rawa atu ki a rātou te whenua. Waihoki, ka whakaritea te rapu a te tangata i tōna turangawaewae, ōna mātāpono, āna tikanga, ki tētahi waka tere moana, e rapu ana kei hea te whenua. Kāore he kitenga rawe rawa atu ki te kaihōpara e hoe ana i te moana hāhā, tērā i te moutere.

Tūrangawaewae

Ko tētahi mahi nui a tēnā, a tēnā, he rapu i tōna ake tūrangawaewae ki tēnei ao. Whakaaturia ai tēnei āhuatanga i te kaha rawa atu o te kukume i te tangata o ngā wāhi nui rawa atu ki a ia – ōna pae maunga, ōna awa, ōna marae, arā atu.

Me pēnei te tohu i te whārangi:

Te Ahukaramū Charles Royal, 'Papatūānuku - Te wāhi nui ki a Papatūānuku', Te Ara - the Encyclopedia of New Zealand, http://www.TeAra.govt.nz/mi/papatuanuku/page-1 (accessed 25 April 2024)

He kōrero nā Te Ahukaramū Charles Royal, i tāngia i te 24 Sep 2007