Kōrero: Ngā tamariki

He hunga i aroha nuitia te tamariki Māori e ngā mātua e te whānau katoa. I roto i te rautau 1900, he maha ngā ārai ki te manaaki tamariki.

He kōrero nā Rawinia Higgins me Paul Meredith
Te āhua nui: Kei te tārere ngā tāngata i runga i te moari

He korero whakarapopoto

Ngā whakaahua me ngā rauemi katoa o tēnei kōrero

Te ao Māori tuturu

I ngā wā o mua i whakatipuhia ngā tamariki e te whānau whānui. He mea aroha rātou e te hapū, ā, ko rātou ngā rangatira o āpōpō. I te whānautanga, ka tohia ki a Tū, ki a Hineteiwaiwa rānei.

Ka whāngaihia anō te tamariki e ētahi atu whanaunga. Ko te tikanga whāngai tēnei. Ka whāngaihia te tamariki e ngā kaumātua hei whakaheke kōrero.

Mā te tiro me te tāwhai i ētahi atu, ka ako te tamariki ki ngā mahi māra, kohi mātaitai hoki. Ka ako hoki ki te whakarere manu aute me te kaimakamaka. Ka tonoa hoki ētahi tamariki ki te ako i ngā kai mārō o te whare wānanga.

He mea taumau anō te tamariki hei hoa mō tētahi atu.

He wā tōna kua tāmokohia te tamaiti hei tohu i te ekenga ki te pakeketanga.

Ngā whakawai o te Pākehā

Nō te kitenga o te Pākehā i te āhua whakapakeke o te tamariki Māori, ka tahuri rātou ki te whakarerekē. I te kuratanga ki ngā kura mihinare, ka ako ki te pānui ki te tuhituhi me te whakapono hōu. Nō konei ka tīmata te tūkino tamariki.

Atu i te tau 1867, ka tīmata te pūnaha kura Māori. Me kōrero Pākehā ngā tamariki.

Ngā panonitanga

Nō te puku o te rautau 1900 ka marere atu te iwi Māori ki ngā tāone, ā, ka motu te taura here whānau. I te nuinga o te wā, he rawakore, he iwi mate, he kaha pāngia e te aituā te tamariki Māori. Kaha ake hoki te tamariki Māori ki te mahi kino.

Kātahi ka toko ake te whakaaro i ngā rangatira Māori kia whakakotahi mai i ngā tamariki Māori ki ngā kōhanga reo me ngā kura kaupapa Māori e ako ai rātou ki te reo me ngā tikanga Māori.

Me pēnei te tohu i te whārangi:

Rawinia Higgins me Paul Meredith, 'Ngā tamariki', Te Ara - the Encyclopedia of New Zealand, http://www.TeAra.govt.nz/mi/nga-tamariki (accessed 29 March 2024)

He kōrero nā Rawinia Higgins me Paul Meredith, i tāngia i te 5 o Mei 2011