Ko te whānau te kohinga o ngā uri o ngā whakatipuranga e toru, e whā rānei. Ko te whānau tonu te kohinga matua i te ao Māori.
Te whānau i mua i te taenga o te Pākehā
I mua i te taenga mai o te Pākehā, e noho ana ngā kaumātua, pakeke, tamariki, hoa tāne, wāhine, mokopuna i roto i te mahana o te whānau. I te nuinga o te wā neke atu i te 20 ki te 30 ngā tāngata ki te whānau. Mā te rahi o te whānau e tohu mēnā he iti, he maha rānei ō rātou whare. Ka rāhuitia he whenua motuhake ki ngā whānau nui i roto i te papakāinga, i te pā rānei. Kei tēnā, kei tēnā whānau anō tōna ake māra kūmara, tauranga ika, wāhi mahi manu, pā tuna me ngā hua o te ngahere. He oranga i te noho a te whānau. I te nuinga o te wā ko te whānau tonu kei te whakahaere i ā rātou ake mahi. Heoi, i te wā o te riri, ka tahuri te whānau ki te tāwharau o te iwi me te hapū.
Tamariki
He mea nui ki te whānau ngā tamariki me ngā mokopuna. Ka kore ana ngā mātua i reira, mā ngā pakeke katoa o te pā ngā tamariki e manaaki. Nā reira ka mōhio ngā tamariki ki ngā tāngata katoa o te pā. Ka waia rātou ki ngā manaakitanga mai a ētahi pakeke i tua atu i ō rātou mātua. Ki te mate, ki te wehe atu rānei tētahi o ngā mātua, mā te whānau tonu te tamaiti e whāngai. Ko ngā pani, ko ngā tamariki rānei he nui rawa te whānau ki te manaaki i a rātou, ka tuku mā ētahi atu hei whāngai.
Kaumātua
Mā te whānau anō te hunga kaumātua me te hauē e manaaki. Ka whakanuia ngā kaumātua mō ā rātou mātauranga, me tā rātou atawhai i te hunga rangatahi. I whakanuia anō te hunga kaumātua mō ā rātou mahi mō te oranga o te hapū, iwi rānei. Ko ngā mahi ngāwari noa, pēnei i te whiri taura, te raranga harakeke me ngā mahi uaua pērā i te oro toki ka tukuna mā te hunga kaumātua hei mahi.
I ēnei rā, ko ngā koroua me ngā kuia (kaumātua, mātāpuputu) tonu ngā kaiārahi o te whānau. Ko ngā tāne ka kīia he koeke, koro, kokoro, koroua, koroheke, kauheke, poua; ko ngā wāhine ka kīia he kuia, he taua. Ko ngā kaumātua kei te pupuri ki ngā kōrero, ko rātou ngā kaiārahi, ngā kaitiaki me ngā tauira mā te hunga tamariki.