Kōrero: Ngāti Ruanui

Te reta a Tītokowaru

Te reta a Tītokowaru

Ko Tītokowaru te kaituhi o te reta rongonui, ‘E kore ahau e mate’, e akiaki ana ia i ngā iwi i roto i ngā riri ki te Pākehā. Heoi, nō te kore tautoko a tōna iwi i a ia i te pō i mua o te pakanga nui ki ngā hōia Pākehā, ka riro i ngā tāngata whai Pākehā te mana me ngā whenua o Ngāti Ruanui.

E kī ana te reta:

Warekura 25 Hune /68 [1868]

Ki a Puano ma, he kupu ano koutou. Kati te haere i nga rori me waka mutu rawa te haere i nga rori e anga atu ana ki Mangamanga [Waihī]. Kei takoto koutou ki nga rori hei kai ma nga manu o te rangi ma nga kireke o te parae maku ra nei. No te mea kua kai a hau [ahau] i te pa keha [Pākehā] ano, he kau e tunua ana ki te patu kai kau ana nga wahine me nga tamariki. Kua timata taku kai I te tangata kua hamama tonu toku Korokoro ki te kai i te tangata. E kore a hau e mate ka ore [kāore] a hau e mate, ka mate ano te mate. Ka ora ano a hau pena tonu te kupu ano koutou puta noa i Matangarara he kupu mara ma [marama] tena naku ki a koutou, puta noa i o koutou rohe, kati.

Na Titoko

Te whakamahi i tēnei tūemi

Alexander Turnbull Library, Riwha Titokowaru Collection
Reference: MS-Papers-3006-02

Permission of the Alexander Turnbull Library, National Library of New Zealand, Te Puna Mātauranga o Aotearoa, must be obtained before any re-use of this image.

Ngā whakaahua me ngā rauemi katoa o tēnei kōrero

Te tuhi tohutoro mō tēnei whārangi:

Tony Sole, 'Ngāti Ruanui - Te aranga ake o te tikanga hōu', Te Ara - the Encyclopedia of New Zealand, http://www.TeAra.govt.nz/mi/document/497/te-reta-a-titokowaru (accessed 29 March 2024)

He kōrero nā Tony Sole, i tāngia i te 8 Feb 2005, updated 22 Mar 2017