E ai ki te rangahau o ngā tau o 2007/08 ka kitea te rerekē o te uru atu a te Māori ki ngā hākinakina i ērā atu iwi o te motu. Ko ngā tākaro makau ki te tāne Māori he pā whutupōro, he waka ama, he whutupōro, he rīki. Ki ngā wāhine netipōro, he pā whutupōro, he poitūkohu.
Te wahine Māori
Tata tonu ki te hauwhā (23 ōrau) o ngā wāhine tākaro hākinakina, ka tākaro netipōro. Hei whakatairite, 10 ōrau noa iho te rahi ki ngā wāhine katoa o te motu.
He tākaro makau te pā whutupōro mō te hunga wāhine Māori - 16 ōrau o ngā kaitākaro wāhine Māori ka tākaro i te hākinakina. Hei whakatairite, e 6 ōrau noa iho ngā wāhine kaitākaro katoa o te motu ka tākaro i te pā whutupōro.
He kanohi kitea hoki te wāhine Māori ki te poitūkohu. E 9 ōrau o ngā wāhine Māori ka tākaro, e 4 ōrau noa iho o ngā wāhine katoa ka tākaro poitūkohu. Nā ngā mahi o te Hāhi Moromona i waenga i te iwi Māori he huhua te whai atu o te Māori i taua kēmu rā.
E 7 ōrau o ngā kaitākaro wāhine Māori ka tākaro i te hahaupōro me te tēnehi, ā, 10 ōrau mō ngā wāhine katoa o Aotearoa. I pā tēnei āhuatanga ahakoa te toa o te Māori i ēnei tākaro e rua.
Te tāne Māori
Ko te tākaro makau mō te tāne Māori ko te pā whutupōro, ara e 35 orau te rahi. 14 ōrau noa iho mō ngā tāne katoa ka purei hākinakina.
Waihoki ki ngā tāne katoa o Aotearoa, e 28 ōrau o ngā kaitākaro hākinakina Māori ka tākaro hahaupōro. He nui ngā Māori angitu i tēnei hākinakina, pērā i a Michael Campbell rāua ko Phillip Tataurangi.
Kei te takiwā o te hauwhā o te tāne kaitākaro Māori ka tākaro whutupōro. 11 ōrau o ngā kaitākaro tāne katoa o Aotearoa ka tākaro whutupōro.
17 ōrau o ngā kaitākaro tāne Māori ka tākaro rīki, ā, 4 ōrau o ngā kaitākato tāne katoa ka tākaro rīki.
17 ōrau o ngā kaitākaro tāne Māori ka tākaro i te poitūkohu, ā, he 8 ōrau noa iho ngā kaitākaro tāne katoa o Aotearoa ka tākaro poitūkohu.