Kōrero: Tangaroa

Ki te Māori, ko te moana te takenga o ngā mea katoa. I hīia ake te whenua i te moana, i ahu mai te tangata i te ika oneone. Heoi, arā anō te wairua orotā a Tangaroa. He maha ngā kōrero ā ngā tūpuna mō te tātāhau a Tangaroa ki te hunga kāore ia i pai.

He kōrero nā Te Ahukaramū Charles Royal
Te āhua nui: He tātahi ki Te Tai Hauāuru

He korero whakarapopoto

Ngā whakaahua me ngā rauemi katoa o tēnei kōrero

Ka noho te Māori me ngā tāngata o Te Moananui-a-Kiwa kia tata ki te moana me āna kai, āna rawa.

He nui te moana i te taha wairua o te Māori. Ko te moana te takenga o ngā mea katoa. Ka hua te tangata i te ika, inarā ngā whakairo a ngā tūpuna, ka rite ngā tinana o ngā whakairo ki te tuna, e toru ngā ringaringa, he nui rawa ngā ūpoko – anō te ika oneone ka noho ki te whenua, ki te moana.

Tangaroa

Ki te Māori, he mea ora te wai, kei a ia ōna piki, ōna heke. He wā ka hora te marino, he wā ka hora te kino. Kīia ai tēnei, e, ko te mana o Tangaroa.

Te orokohanga

Ko Tangaroa he tama nā Papatūānuku rāua ko Ranginui. Heoi, arā anō te kōrero, ko Tangaroa kē te tāne a Papatūānuku, ko Ranginui tōna hoa tauwhāinga.

He maha ngā pūrākau e pā ana ki te moana. Ko tētahi kōrero mō Tinirau, te tipuna o ngā ika katoa; nāna a Kae i whakamate hei utu mō te matenga o tana tohorā mōkai.

Te takenga o te whakairo

Ahu mai ai te toi whakaaro i te takere o te moana. Ka haere a Ruatepupuke ki te rapu i tana tama a Te Manuhauturuki, he mea kāhaki e Tangaroa ka whakairi ki te tuanui o tōna whare. Ka tahuna e Ruatepupuke te whare ka mate te nuinga o ngā ika, ngā tamariki a Tangaroa. I tōna wehenga ka mauria e Ruatepupuke ngā pou whakairo o te whare.

Ngā momo wai

He kōrero tā te Māori mō ngā tūmomo wai. Ko te wai-kino, he tai puhoro, he awa waipuke rānei; ko te wai-tapu mō ngā mahi tapu rawa. Ko te waitai te ingoa o te wai mātaitai, ko te wai whakaika, waikotikoti rānei ngā wai ka whakamahia te kutinga makawe.

Me pēnei te tohu i te whārangi:

Te Ahukaramū Charles Royal, 'Tangaroa', Te Ara - the Encyclopedia of New Zealand, http://www.TeAra.govt.nz/mi/tangaroa (accessed 29 March 2024)

He kōrero nā Te Ahukaramū Charles Royal, i tāngia i te 12 o Hune 2006