Tūrangawaewae mō te tangata
Ko tētahi o ngā āhuatanga, tikanga nui rawa atu i roto i te ao Māori, ko te tūrangawaewae. Otirā, ko te tūrangawaewae ka pā ki te wāhi e tau ai te tangata i te ao. Koinei pū tō tātou tūāpapa, tō tātou taunga ki te ao, tō tātou papatipu.
Te tūrangawaewae o Tāwhiao
Nā Tāwhiao te kīngi Māori tuarua tēnei tongi, e kōrero ana mō te tūrangawaewae:
Ko Arekahānara tōku haona kaha
Ko Kemureti tōku oko horoi
Ko Ngāruawāhia tōku tūrangawaewae. 1
Te marae hei tūrangawaewae
Nā te mokopuna a Tāwhiao nā Te Puea Hērangi tana kupu matapae i whakamana i te whakatūnga o te marae o Tūrangawaewae ki Ngāruawāhia. He wāhi nui rawa te marae hei tūrangawaewae. Ko te marae tētahi wāhi e rangona tonutia ai te wairua o ngā tīpuna, e ako ai hoki te tangata i ngā kōrero nui. Ko te marae te wāhi ka āhei te tangata te tū ki te whakaputa i ōna whakaaro me āna tirohanga ki te ao.
Pepeha
Arā anō ngā wāhi kei tua atu i te marae ka noho hei tūrangawaewae. Ka kōrero te tangata mō tōna ake iwi, ka kōrero a ia mō ngā maunga, ngā awa, ngā tīpuna rongonui i tōna rohe. Ka kōrero ana he tangata o Ngāti Porou, ka pēnei āna tīmatanga kōrero:
Ko Hikurangi te maunga
Ko Waiapu te awa
Ko Ngāti Porou te iwi.
He titiro whānui tēnei nā te tangata ki tōna rohe kāinga hei tūrangawaewae mōna i roto i te ao hurihuri.
Te ao whakawaho, te ao whakaroto
I te ao Māori ka whakaata te ao kikokiko i te haumarutanga me ngā pūtake o te tangata e tau ana kei roto i a ia.
