Ngā ngārara me ngā ika
Hei tama a Punga nā Tangaroa: E rua āna tama; ko Ikatere, ko Tū-te-wehiwehi (ko Tū-te-wanawana tētahi anō ingoa ōna). Nō te wehenga o Ranginui me Papatūānuku ka rere a Tangaroa ki te moana. I reira ka tohe ōna uri kia noho ki te moana rānei, ki te whenua rānei.
Ko te kōrero a Ikatere kia noho rātou ko ōna uri ki te moana. Ko te whakatau a Tū-te-wehiwehi kia noho ki te whenua. Tērā te kōrero, ‘tāua ki uta, tāua ki te wai’ e kōrero ana mō ēnei whiriwhiringa.
Ka kī atu a Ikatere ki a Tū-te-wehiwehi, ‘Haere koutou ko tō iwi ki uta, kei reira tō mate e tatari ana mōu. Ka mau koutou e te tangata. Ka tahuna koutou kia wera ō koutou unahi i te ahi rarauhe’.
Kātahi ka whakautu a Tū-te-wehiwehi, ‘E noho ki te moana. Ka mōhio koe ka ahatia koe? Ka horahia ngā kai ki mua i te tini o te tangata, ka whakanōhia ko koe ki runga hei kīnaki.’
He taniwha kua whakaeke
Ko Māngārara tētahi o ngā waka nāna i kawe ngā tūpuna o Ngāti Porou ki Aotearoa. Nāna hoki i mau mai ētahi ngārara, ētahi o te aitanga pepeke, tae atu ki tētahi manu. Nā Wheketoro rātou i tuku ki Whanga-o-keno. Ka whakatapua e Wheketoro te moutere rā, ka whakanōhia ngā tuatara ki roto i te rarauhe. Ka mauria e ia ētahi atu o ngā ngārara ki uta, heoi, i tahuri tōna waka ki Pariwhero, ka huri hei kōhatu. Ka oma ngā ngārara ki raro i ngā pari tahataha noho ai, ā, mohoa noa nei.
Mangō ki a Tuatara
Tērā te kōrero mō Ngārara, ka totohe rāua ko tana teina a Mangō kia noho ki tai rānei, ki uta rānei. Ka tohu a Ngārara kia noho ki te whenua, ko Mangō ka noho ki te moana. I te taenga o Ngārara ki tātahi ka tono a Mangō kia hoki mai a ia ki te moana noho ai.
Ka mate a Ngārara i te riri ka kī atu ki tana teina: ‘E noho ki te moana, kia tangohia ai koe hei kai maoka mā te tangata’. Ka whakahoki a Mangō, ‘Hoatu ki uta, kia tahuna ō rua ki te rarauhe.’
Ka whakahoki a Ngārara, ‘Ehara! Ka haere whakauta ahau, ki te whenua maroke, kia tirohia ahau anō ko Tū! Inā! Aku taratara! Ka wehi te tangata, ka oma i ahau ka tika!’
Nāwai ā, ka mana ngā haehae a te teina ki te tuakana, a te tuakana ki te teina. Kainga ai e te Māori te mangō hei kīnaki i te kūmara me te rīwai. Ka mau e te tangata te ngārara mā te tahu ahi i te tomokanga ki tōna rua.