Kōrero: Ngā karakia a te Māori

Kāore e ārikarika ngā atua o te ao Māori. Ko ngā tohunga te hunga arataki i ngā whakaaro o te iwi ki ngā atua.

He kōrero nā Basil Keane
Te āhua nui: He tamaiti e whāngai ana i te tohunga tapu

He korero whakarapopoto

Ngā whakaahua me ngā rauemi katoa o tēnei kōrero

Ngā atua

E ai ki te Māori, ka timata mai te orokohanga i ngā atua. I te tīmatanga ko Te Kore, ka puta ko Te Pō, ka puta ko Te Ao Mārama.

Ko ngā tamariki a Ranginui rāua ko Papatūānuku ko Tāne te atua o te wao nui, ko Tangaroa te atua o te moana, ko Rongo te atua o te kai hauhake, ko Tumatauenga te atua o te riri.

Nā Tāne i whakaahu mai ko Hineahuone, ā, ka moea e ia. Ka heke mai i ēnei tīpuna ko te ira tangata.

Tohunga

Ko te tohunga he tangata e matatau ana ki tētahi mea, arā, ko te tohunga whakairo e tohunga ana ki roto i te mahi whakairo.

Ko ngā tohunga hoki ngā kauwaka kōrero ki ngā atua Māori otirā ki te ao wairua.

Ko tetahi anō mahi a te tohunga he arataki i ngā tikanga tōtika mā te tangata.

I taea e ngā matakite te tiro ki anamata, te mātaki rānei i ētahi āhuatanga kei wāhi kē e mahia ana. He nui anō hoki ngā tohunga matakite.

He whakaaro wairua

Ka heke mai tēnei mea te mana i ngā tīpuna. He nui ake te mana o ngā matāmua me ngā tohunga i ō ētahi atu.

Ka pāngia hoki ngā mea katoa e te tapu. Arā tonu ngā karakia hei whakawātea i te tapu kia noa ai.

E ai hoki ki ngā kōrero i taea anō rā te wairua o te tangata te wehe atu i te tinana.

Karakia

Mā te karakia whakawhiti kōrero ai te tohunga ki ōna atua. He maha ngā tūmomo karakia, tae atu ki ngā karakia tamariki.

Ngā kawa

Ka whānau mai te tamaiti kua tohia ia ki tōna atua. Koinei tētahi o ngā kawa whai muri i te whānautanga mai.

He wā ka whakatapua e te tohunga, e te rangatira rānei tētahi wāhi, tētahi mea rānei kia noho tapu ai. Ko te ingoa o tēnei whakatapunga ko te rāhui.

Ka haere ana te tangata ki te hī ika, ko te ika tuatahi ka whakahokia ki a Tangaroa. Ka mutu ko te manu tuatahi ka tukuna ki a Tāne, ā, ko te hua kumara tuatahi ka tukuna ki a Rongo.

Tūāhu me te wāhi tapu

Nā te tapu he mea hanga te tūāhu ki waho atu i te pā kāinga. Ko ētahi atu wāhi tapu ko te urupā tētahi. Ko te turuma anō hoki tētahi atu momo wāhi tapu.

Me pēnei te tohu i te whārangi:

Basil Keane, 'Ngā karakia a te Māori', Te Ara - the Encyclopedia of New Zealand, http://www.TeAra.govt.nz/mi/nga-karakia-a-te-maori (accessed 29 March 2024)

He kōrero nā Basil Keane, i tāngia i te 5 o Mei 2011