He korero whakarapopoto
Te takenga o te koiora
He tino nui te wāhi ki Hawaiki i roto i ngā kōrero a te Māori. Ka rongo i ngā waiata, ngā whakataukī, ngā whakapapa, te ingoa o Hawaiki. E ai ki te Māori, i whakawhiti ō rātou tīpuna i Te Moananui-a-Kiwa mai i Hawaiki kia tae ki Aotearoa.
Ko Hawaiki te wāhi whānau mai ai te tangata, te wāhi hoki ai ia ina mate. Ko Hawaiki he kupu whakarite mō te ihi me te mana. He wāhi huna, ka huri te tangata hei manu, ka heke iho ki te Pō.
Te kāinga o ngā atua
E ai ki ngā kōrero, nā Io a Hawaiki i auaha. Noho ai ngā atua ki Hawaiki, taea rawa atu ki te tipua rā a Māui hīanga; puta noa i Te Moananui-a-Kiwa ngā kōrero mōna. I pokepokea te wahine tuatahi ki te one i Hawaiki.
Kei hea a Hawaiki?
Ko te pātai kei ngā ngutu o te tangata Māori mai Pākehā mai; kei hea a Hawaiki? Kāore i te mōhio kei hea ake te whenua nei. He tino wāhi a Hawaiki, he kōrero noa iho rānei? Ka kōrero ētahi mō Hawaiki, ka kōrero mō Rā’iātea (Rangiātea ki te Māori), he moutere i Tahiti. He wāhi ake, he wāhi wairua hoki a Rangiātea.
Ka whakapae ētahi i ahu mai te Māori i Te Moananui-a-Kiwa, i Īnia, i Mesopotamia rānei. Hei tā ngā tohunga o ēnei rā, me uaua te whakatau ko hea te wāhi nei a Hawaiki, i te mea kei roto hoki i ngā pūrākau a te iwi.